Tượng Đồng Ngài Đại Nhất Như Lai
Đại Nhật Như Lai, tức Phật Ma Ha Tỳ Lô Giá Na, biểu thị Phật Đà từ bi ban gia trì vô lượng ánh sáng Phật cho chúng sinh. Giống như mặt trời của dân gian, không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, hiền ngu, tốt xấu, đối với vạn vật trên mặt đất đều phổ chiếu bình đẳng. Do đó, còn gọi là Phổ Minh Đại Nhật Như Lai. Ngài là bản tôn là vị Phật căn bản tối thượng mà Mật giáo cung phụng.
Tiếng Phạn: MAHA VAIROCANA. “MAHA” chỉ to lớn, “VAIROCANA” đọc là “Tỳ Lô Giá Na” chỉ mặt trời. MAHA VAIROCANA là mặt trời phổ chiếu khắp thập phương pháp giới.
Khuôn mặt: 4 mặt đều là màu trắng, 4 mặt có nghĩa phật hướng về 4 phương diễn thuyết Phật pháp, màu trắng tượng trưng cho sự không cấu nhiễm bụi trần.
Thủ ấn: 2 tay kết ấn Thiền định, thần thái an định quan sát 4 phương.
Vật cầm: 2 tay ôm pháp luân đặt giữa rốn, biểu thị ngài diễn thuyết Phật pháp không ngừng nghỉ. Trong Phật giáo, pháp luân được ví với Phật pháp có 3 hàm ý: Diệt ác, luân hồi, viên mãn.
“Pháp luân” (tên tiếng Phạn Dharmacakra) mang ý nghĩa biểu tượng đặc trưng trong Phật pháp. Phật giáo lấy pháp luân ví với Phật pháp có 3 tầng hàm ý:
Một là phá trừ cái ác, ngụ ý Phật pháp không ngừng nghỉ, phá trừ nghiệp ác trong của thân, khẩu, ý;
Hai là xoay tròn, ngụ ý là Phật pháp được lưu truyền rộng rãi, như bánh xe quay mãi không ngừng;
Ba là viên mãn, ngũ ý Phật pháp viên mãn không có bất cứ sự thiếu khuyết, mà tròn trịa như bánh xe.
Những kinh pháp mà Phật Đà tuyên giảng trong suốt cuộc đời được phân thành 3 thời đoạn, được gọi là “Tam chuyển pháp luân”.
Trong Tạng Mật, Mạn đà la Kim cương giới và mạn đà la Thai tạng giới đều lấy Đại Nhật Như Lai là chủ tôn. Tuy nhiên, hình tượng và tư thế của Đại Nhật Như Lai trong 2 Mạn đà la này có những điểm khác nhau. Đại Nhật Như Lai của Kim cương giới ngồi xếp bằng, hiện tướng Bồ Tát, tóc dài, đầu đội bảo quan Ngũ trí, nửa thân trên trang trí vòng cổ tay, vòng cánh tay, chuỗi ngọc, tay kết ấn Trí quyền, tức ngón trỏ tay trái duỗi thẳng, bàn tay phải nắm lại, toàn thân màu trắng. Đại Nhật Như Lai của Thai tạng giới cũng ngồi xếp bằng, hiện tướng Bồ Tát, nhưng búi tóc, áo quấn quanh thân, tay kết ấn Pháp giới định, tức tay trái ở dưới, tay phải ở trên, 2 ngõn tay cái chạm vào nhau, toàn thân màu vàng (hoặc màu trắng).
